Friday 19 September 2014

Mipuiten engnge kan tihtur? - Nono-i Pa


India ram mipui rorelna ramah hian mipuite hi kan chep ta em? Inthlang ram, sorkar chu mipui ta ti chung si hian sorkar hotu leh thuneituten an duh dan dana an kaihkual theih mipui kan ni ta em? Hotu leh roreltute thu thua awm tur kan nih rualin mipui hian kan chanvo kan chang tur a ni.

A tu amah indemna lam a ni law, mawlmang taka ka thlirna tlang atang hian ka thlasik mau chang puah ve phawng mai chauh a ni e.

Bairabi khuaah kar khata tui vawi 2 a haw thin chu vawikhat chauh haw tawh tura sawi thawm a awm a. Tin, kumkhaw tlai tluana zing lamah emaw tlai lamah emaw tui haw thin kha tukthuan eikhamah tih haw thin a ni tawh te an ti, Department lam remchanna avangin!

Mipuite kha au ta che u, kuthnathawk nitin inhlawhfa chawp emaw a ei zawng te khan tukthuan eikhama tui a haw chuan chhungkua in buai vek kha, tui nghei hlauh vangin hnathawh thulh chang a awm fo in ti a ni lawm ni?

Tui pipe a chhia a, tu mawh mah a ni lo. Khuarel chhiatna lo thleng a ni. Mahse, a siamthat lamah erawh mawhphurtu an awm. A changtu Department te hi mipuiten tui an nghei ai chuan hmanhmawh phelenga chhun zan zawma thawk turah ka ngai. (Zan hi chu ka phut tak tak lo a nia) Tin, khawtlang hruaitu VC te hian thuneitu sang zawka thlen mai lovin a nawra nawr leh a tul ang ang ruahmanpui hi an tihturah ka ngai bawk.(An tih leh tih loh phei chu ka hre lem hlei lova, an ti reng a nih phei chuan lawmthu ka hrilh nghal e) Chutiang bawkin, YMA leh NGO dang dang ten, “Enge chanchin, engtianga hma lak zel tur nge...” tia vir sek turah ka ngai bawk.

A chhan chu, tui tel lovin ni khat pawh kan nung thei lovang, heng zawng zawng hi khawtlang tan leh a chhunga cheng mipuite tana kan tihtur ni ah ka ngai. Hetianga kan tilo a nih chuan mipuiten harsatna kan tawk reng ang chu.

Mipuiho, in thlavang ka’n hauh avang khan in lo pawr ngawt ange, hetah hian lo infiah ve phawt teh u.

Inrinni apianga sa lei thei, incheina leh lirthei etc. tha tak tak nei thei, ka’n la tihbelh teh ang, tlai tina zu inna nei thei khan kar khat chhung tla tur tui dahkhawlna kan siam/lei thei lo maw? Harsatna tawk tur reng chu kan ni lo maw!!?

Enteh, Tlawngah Balu duh tawk tawka tam lak tur a awm a, cement leh brick man tur chu a tam lutuk dawn em ni? Sintex (an tia mi kha..) te pawh chuti em ema man to a ni dawn em ni? Bairabi in fur laia tui kan nghei ziah mai hi a zahthlak, van malsawmna ruahtui dawhkhawlna tur tal chu i lo intum chawp ve ang u. Sorkar sem i nghah chhung chuan kumtin tui i ngeih ziah dawn tihna a ni mai a..

Ka tui laklawh tlat, ka’n sawi kai hram teh ang. Electric Bill sang te hi phun phun tur kan ni chiah em? Khaw luma awm kan nih avangin fan chu a vir nileng zankhua a ni maithei e, zan lama kan awm lohna lam apiang light off te hi chin dawklakah i nei ang u, chhun pachan laia verandah light in ‘ON’ vu reng te kan la awm ania. Tin, TV hma ah te hian kan thu tam lutuk a ni lo maw?

Dik taka sawi chuan Energy Meter diklo leh Bill tihsual palh te chu a awm thei nameuh mai. Mahse, kan hmandan atang hi chuan kan chawi awm tawk te te hi kan chawi niin a lang, Department lam hian a ruka kan hman Heater watt sang tak tak te hi min la bill tel lo mah mah..

Engpawhnise, kan thupui atangin kan peng thui ta mah mah.

Khawtlangin, mipuiin harsatna lian tak kan tawk anih chuan i au chhuak ang u. A thlenna tur hmunah te i thlen zel bawk ang u. Kan hruaitute; VC, NGo’s etc te pawh i nawr ang u, anni kaltlangin department pawh i nawr ang u, mahse chhan tha tak leh dik tak zelin aw.. Chutianga kan tih a kan hlawhchham a nih chuan kan hruaitute pawh i thlak ngam ang u.

Mahse, kan hriat reng tur chu maw.. Harsatna chi hrang hrang hian chhan a nei vek. Keima tih ve tur ka ngaihtuah piahlamah, “Kei ni ta ila, an dinhmunah ding ta ila, eng tin nge ni ang” tih thlir chungin mahni phak loh tur leh theih loh turah midangte, kan hruaitute i beisei sang vak lovang u.

A tawp ber atan chuan Tangrual chauh nilovin, lungrual takin Bairabi khawtlang tan tan i la thar deuh deuh ang u.///

No comments:

Post a Comment